Η Ναυτιλία Μικρών Αποστάσεων διαχειρίζεται το 75% των μεταφερόμενων φορτίων διά θαλάσσης στην Ελλάδα, συμβάλλοντας καθοριστικά στη διασύνδεση των νησιωτικών και των ηπειρωτικών περιοχών της χώρας.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος και η έλλειψη ενός σύγχρονου πλαισίου έχουν ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του υπό ελληνική σημαία στόλου και σημαντική απώλεια θέσεων εργασίας τόσο στα πλοία όσο και στις συμπληρωματικές υπηρεσίες.
Όπως αναφέρει ο κ. Σημαντώνης, ενδεικτικό της σταθερότητας του κλάδου είναι ότι ακόμα και την περίοδο της υγειονομικής κρίσης, η short-sea ναυτιλία επηρεάστηκε λιγότερο σε σχέση με την ποντοπόρο, λόγω του μικρότερου μεγέθους των πλοίων και τον επιμερισμό των παραγγελιών.
Θα ήθελα να τονίσω ότι οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν την τεχνογνωσία, όπως επίσης και την εμπειρία, για να αξιολογήσουν χρηματοδοτήσεις που αφορούν τον κλάδο, αλλά στη βάση μιας πελατοκεντρικής προσέγγισης, αξιολογώντας τον πλοιοκτήτη, το προηγούμενο ιστορικό συνεργασίας, καθώς και την ύπαρξη ή μη συμβολαίων για την απασχόληση του πλοίου.
Για να ξεπεραστεί το πρόβλημα αυτό η δημιουργία ενός index για τη ΝΜΑ θεωρώ ότι θα βοηθούσε ιδιαίτερα και τα δύο μέρη, τράπεζες και ναυτιλιακές εταιρείες, καθώς τις μεν τράπεζες θα τις διευκόλυνε στην αξιολόγηση των τάσεων της αγοράς, στις δε εταιρείες θα δινόταν η δυνατότητα επενδυτικών προτάσεων ανανέωσης ή επέκτασης μεγαλύτερης κλίμακας».
Ο πρόεδρος της ΕΕΝΜΑ επισημαίνει τις δυσκολίες που υπάρχουν για να προχωρήσει η ανανέωση του ελληνικών συμφερόντων στόλου ΝΜΑ: «Ενα πρόγραμμα ανανέωσης του στόλου ΝΜΑ στην Ελλάδα -παρά τη συνεργασία των πλοιοκτητών με τα τραπεζικά ιδρύματα- συναντά πολλές δυσκολίες, οι οποίες αυξάνονται ακόμα περισσότερο καθώς το κόστος ενός πράσινου πλοίου είναι ακριβότερο απ’ ό,τι ενός συμβατικού. Τα δεδομένα αυτά αναδεικνύουν μια ανάγκη αλλά και μια ευκαιρία για τη δημιουργία ενός μηχανισμού, με τη συνεργασία πλοιοκτητών, τραπεζών, αλλά και του κράτους και της Ε.Ε. που να διευκολύνει τη διαδικασία της χρηματοδότησης«.
Όπως τονίζει, θα πρέπει παράλληλα «να εκσυγχρονιστεί και το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των πλοίων υπό ελληνική σημαία, το οποίο θεωρείται ξεπερασμένο και αναχρονιστικό, οδηγώντας στη συνολική υποβάθμιση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού στόλου. Είναι αναγκαίο να υιοθετήσουμε την προσέγγιση άλλων ευρωπαϊκών χωρών, οι οποίες έγκαιρα αντιλήφθηκαν τις εξελίξεις του κλάδου και δημιούργησαν μηχανισμούς και εργαλεία χρηματοδότησης για την υποστήριξη της εθνικής τους ναυτιλίας».
«Προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η συστηματική μετατόπιση του φόρτου των οδικών μεταφορών προς τα άλλα μέσα μεταφοράς, θέτοντας ως στόχο την αύξηση των εσωτερικών πλωτών μεταφορών και της ΝΜΑ κατά 25% έως το 2030 και κατά 50% έως το 2050. Αυτό σημαίνει ότι τα περίπου 5.000 πλοία ΝΜΑ που πλέουν στις ευρωπαϊκές ακτές θα σηματοδοτήσουν τη μετάβαση του κλάδου στην περίοδο της βιώσιμης και πράσινης ναυτιλίας», τονίζει ο κ. Σημαντώνης. «Ωστόσο, ένα άλλο σημείο σύγχυσης στην αγορά, το οποίο θα επηρεάσει την επιλογή κατασκευής νέου πλοίου και κατ’ επέκταση το ύψος της ζητούμενης χρηματοδότησης, είναι η τεχνολογία. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ένα “ενδεδειγμένο” καύσιμο ή μια τεχνολογία η οποία να επιτρέπει μια βιώσιμη επιλογή, δεδομένου ότι υπάρχει μια σειρά εναλλακτικών, οι οποίες όμως δεν είναι ακόμα ώριμες».
Η αντιμετώπιση του προβλήματος της χρηματοδότησης στη ΝΜΑ απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση, καθώς «η ευθύνη δεν μπορεί να είναι μονομερής και να βαραίνει κατά αποκλειστικότητα τους πλοιοκτήτες», ξεκαθαρίζει ο ίδιος. «Η ευθύνη πρέπει να επιμερίζεται τόσο στους φορτωτές όσο και στις εθνικές κυβερνήσεις αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς απαιτείται άμεση δράση αν θέλουμε να πετύχουμε τους στόχους του 2030. Αρα, είναι αναγκαία η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού μηχανισμού για την υποστήριξη της ναυπήγησης νέων καινοτόμων πλοίων που θα δίνουν τη δυνατότητα στους πλοιοκτήτες να ανανεώσουν τον στόλο τους παρέχοντας τις αναγκαίες εγγυήσεις προς τις τράπεζες», επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΕΝΜΑ και καταλήγει:
«Εκτιμώ ότι πλέον έχει επέλθει η σχετική ωριμότητα, αλλά και οι συνθήκες είναι κατάλληλες για να υπάρξει η δημιουργία ενός κατάλληλου μηχανισμού που θα επιτρέψει την ενεργειακή μετάβαση του ελληνικού στόλου διευκολύνοντας την πρόσβαση των πλοιοκτητών στα αναγκαία κεφάλαια».