Σε συνθήκες οικονομικής ασφυξίας εισέρχεται η ναυτιλιακή βιομηχανία, ειδικά στην Ευρώπη.
Παρά το γεγονός ότι, σε γενικές γραµµές, οι τράπεζες δεν έχουν «τραβήξει το χαλί» κάτω από τα πόδια στον ευρύτερο κλάδο της ναυτιλίας, την ίδια ώρα, κυρίως οι ευρωπαϊκές, συνεχίζουν την προσπάθεια να «ξεφορτωθούν» τα δάνειά τους.
Οι γερμανικές, βρετανικές και ιρλανδικές τράπεζες όπως, μεταξύ άλλων, RBS, Commerzbank, HSH αλλά και οι ελληνικές , μειώνουν την έκθεσή τους στη ναυτιλία. Υπάρχουν βέβαια και τράπεζες που αύξησαν το ναυτιλιακό τους χαρτοφυλάκιο αλλά αυτές είναι οι εξαιρέσεις, όπως οι Credit Suisse, ING, Unicredit, BNP Paribas και ABN Amro.
«Στην παρούσα φάση εκτιµάται ότι τα ανεξόφλητα δάνεια ανέρχονται περίπου στα 400 δισεκατομμύρια δολάρια, εκ των οποίων το 25%, ήτοι 100 δισ., έχουν χορηγηθεί από γερµανικές τράπεζες. ∆εν υπάρχει αµφιβολία ότι αρκετά από αυτά τα δάνεια δεν θα είναι δυνατόν να εξυπηρετηθούν µε αποτέλεσµα οι τράπεζες είτε να αναγκαστούν να τα πουλήσουν µε discount ή να τα εγγράψουν ως ζηµίες» επισημαίνουν οι οικονομικοί αναλυτές του διεθνούς ναυλομεσιτικού οίκου G.Mοundreas SA.
Ο ρόλος της ΕΚΤ
Καθοριστικό ρόλο στην στρατηγική των τραπεζών, ιδιαίτερα των γερµανικών, θα έχει και η πίεση που τους ασκείται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα, η οποία τον Ιούνιο άρχισε να συγκεντρώνει στοιχεία για τα ναυτιλιακά δάνεια, τα οποία εξετάζει. Η ΕΚΤ θεωρεί ότι αρκετές τράπεζες χορηγούσαν δάνεια βασιζόµενες σε ιδιαίτερα αισιόδοξα σενάρια για την πορεία της ναυλαγοράς αγορά και τις τιµές των πλοίων.
«Το ενδεχόµενο να τους επιβληθεί να αυξήσουν τα κεφαλαιακά τους αποθέµατα είναι στο τραπέζι, γεγονός που αν υλοποιηθεί δεν θα αφήσει την αγορά ανεπηρέαστη» επισημαίνουν οι αναλυτές του G.Moundreas SA.
Τα ναυτιλιακά δάνεια, από την πρώτη στιγμή είχαν μπει στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καθώς η ναυτιλία ήρθε αντιμέτωπη με οικονομική κρίση η οποία διαρκεί επτά χρόνια.
Ύστερα από ελέγχους, η ΕΚΤ έχει εκφράσει σοβαρές αντιρρήσεις για τα μοντέλα αποτίμησης της τιμής των πλοίων που εφήρμοζαν οι γερμανικές τράπεζες. Η ΕΚΤ θεωρεί ότι οι αποτιμήσεις βασίστηκαν σε φιλόδοξα σενάρια και για αυτό ζητάει από τις τράπεζες να προχωρήσουν σε διορθώσεις και μειώσεις.
Στα μέσα του περασμένου καλοκαιριού έγινε γνωστό ότι η γερμανική τράπεζα Nord LB, που βρίσκεται στη λίστα των 15 τραπεζικών ιδρυμάτων με το μεγαλύτερο δανειακό χαρτοφυλάκιο στην παγκόσμια ναυτιλία σύμφωνα με στοιχεία της Petrofin Research, συμφώνησε να πουλήσει στο fund KKR το ναυτιλιακό της χαρτοφυλάκιο η αξία του οποίου ανέρχεται στα 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια. Η Nord LB έχει δάνεια ύψους 600 εκατ. δολ. τα οποία συνδέονται με ελληνικά ναυτιλιακά συμφέροντα.
Όπως ανακοίνωσε η Nord LB, το fund ΚKR αγοράζει το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο το οποίο αποτελείται από εξυπηρετούμενα και μη δάνεια, που συνδέονται με τουλάχιστον 100 πλοία. Η συνολική έκθεση της τράπεζας στον ναυτιλιακό κλάδο θα μειωθεί από τα 18 δισ. ευρώ στα 12-14 δισ. ευρώ.
Η RBS
Άλλη μία τράπεζα που έχει προβλήματα λόγω του ανοίγματός της στη ναυτιλία είναι η Royal Bank of Scotland, από τις μεγαλύτερες της Μεγάλης Βρετανίας. Στις αρχές του καλοκαιριού έψαχνε να πουλήσει ναυτιλιακά δάνεια ύψους τριών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Δάνεια που συνδέονταν με ελληνικών συμφερόντων ναυτιλιακές εταιρείες. Η ίδια τράπεζα λίγο αργότερα βγήκε και πάλι στην αγορά σε αναζήτηση αγοραστή δανείων της που έχει χορηγήσει ναυτιλιακές εταιρείες τουρκικών συμφερόντων.
Τις τελευταίες ημέρες η διοίκηση της τράπεζας αφού δεν κατάφερε να βρει αγοραστή για να δώσει το ναυτιλιακό της χαρτοφυλάκιο αποφάσισε να κινήσει τις διαδικασίες για να κλείσει το ναυτιλιακό της τμήμα.
Τα στελέχη της τράπεζας μελετούν τρόπους για να μεταφέρουν σε άλλη τράπεζα της Ασίας το υπόλοιπο του ναυτιλιακού χαρτοφυλακίου.
Δυναμώνει η Κίνα
Στη ναυτιλιακή χρηματοδότηση αυξάνει η δύναμη των κινεζικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που «μαζεύουν» τα ναυτιλιακά χαρτοφυλάκια. Οι τρεις από τις πέντε τράπεζες, με τα περισσότερα δάνεια στη ναυτιλία, είναι οι κινεζικές Bank of China, ICBC και China Exim. Πρώτη παραμένει η σκανδιναβική DnB και πέμπτη η γερμανική KfW.
Ελληνική ναυτιλία
Μέσα στις συνθήκες αυτές, εμπιστοσύνη στην ελληνική ναυτιλιακή βιομηχανία δείχνουν τα τραπεζικά ιδρύματα παγκοσμίως. Παρά την οικονομική κρίση οι 40 κορυφαίες τράπεζες του κόσμου στηρίζουν τις ελληνικών συμφερόντων ναυτιλιακές εταιρείες. Σύμφωνα με έρευνα της Petrofin Bank Research oι ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων έχουν πάρει συνολικά δάνεια από ελληνικές και ξένες τράπεζες, ύψους 62,711 δισ. δολ., μειωμένα κατά 2,04% από το προηγούμενο έτος. Τα μεγαλύτερα δάνεια στην ελληνόκτητη ναυτιλία έχει χορηγήσει η Credit Suisse η οποία πήρε τη θέση της Royal Bank of Scotland, που κυριαρχούσε τα προηγούμενα χρόνια. Ο δανεισμός των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών από τις ελληνικές τράπεζες μειώθηκε κατά 15,22%, στα τέλη του 2015, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Αιτία είναι η αναδιάρθρωση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.
Από τα 62,7 δισεκατομμύρια δολάρια τα 9,172 δισ. δολ. έχουν χορηγηθεί από ελληνικές τράπεζες. Η Τράπεζα Πειραιώς έχει το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο δανείων προς την ελληνόκτητο ναυτιλία με τρία δισεκατομμύρια, χωρίς να υπολογίζονται εκείνα προς την ακτοπλοΐα και βρίσκεται στην 4η θέση ανάμεσα στις στο σύνολο ελληνικές και ξένες τράπεζες που χρηματοδοτούν τα ελληνικά συμφέροντα. Ακολουθεί η Εθνική Τράπεζα στην 5η θέση με 2,640 δισ., η Alpha Bank στην 13η με 2,1 δισ., η Eurobank στην 20ή με 1,196 δισ.) και η Aegean Baltic στην 30ή με 237 εκατομμύρια.
Κάποιες από τις τράπεζες της Δύσης ενίσχυσαν τον δανεισμός τους προς τους Έλληνες. Πρόκειται για τις Citibank κατά 37,5%, Unicredit 14,43%, BNP Paribas 13,55%, ABN Amro 8,67%, και ακολουθούν οι η DNB, η Credit Suisse και η ING.
Παρά το γεγονός ότι οι ξένες τράπεζες στηρίζουν την ελληνόκτητη ναυτιλία, αποσύρονται από την Ελλάδα αφού κλείνουν τα καταστήματά τους.
«Οι πολλές τράπεζες που στήριζαν την ελληνική ναυτιλία εξαφανίστηκαν από την Ακτή Μιαούλη με τρομερές συνέπειες, τόσο στην εξεύρεση νέων δανείων από μικρομεσαίες εταιρίες όσο και την απασχόληση. Η κατραπακιά των capital controls αφενός δημιούργησε νέο μοντέλο διαχείρισης όπου τα περισσότερα χρήματα των ναυτιλιακών εταιρειών κρατούνται στο εξωτερικό και απλά μόνο ένα μικρό μέρος του ναυτιλιακού συναλλάγματός εισάγεται με σκοπό να εκπληρώσουν τις λιγοστές υποχρεώσεις εντός της Ελλάδας. Έτσι και οι τράπεζες δεν θα επιστρέψουν εύκολα πίσω και το ναυτιλιακό συνάλλαγμα θα είναι μικρότερο.
Μέχρι και η ιστορική RBS η μεγαλύτερα τράπεζα που στήριζε την ελληνική ναυτιλία άφησε ένα γραφείο αντιπροσωπείας που δεν έχει όμως σχέση με τη ναυτιλία. Διαχειρίζεται πλέον τα ναυτιλιακά δάνεια και τους λογαριασμούς από το Λονδίνο» επισημαίνουν έλληνες τραπεζίτες:
«Επίσης, η HSBC παραμένει στην Ελλάδα αλλά έκλεισε κατάστημά της στον Πειραιά. Αυτό σημαίνει ότι όλα τα ελληνικά ναυτιλιακά κεφάλαια που ερχόντουσαν μέσα πάνε πλέον στα υποκαταστήματα της Μεγάλης Βρετανίας και γίνεται από εκεί η διαχείριση» και προσθέτουν:
«Γενικότερα υπάρχει «πάγωμα» στην Ακτή Μιαούλη. Ο διεθνοποιημένος χώρος της ελληνικής οικονομίας, η Ναυτιλία, προσπαθεί να αντιδράσει σε όλη αυτή τη στενωπό που την έχουν βάλει».
source (article & image credit) : www.portcity.gr